Czy wiesz, że witamina A to nie jeden związek, lecz potoczna nazwa kilku związków z grupy retinoidów? Witamina A występuje także pod nazwą retinol lub prowitamina A. Jest jedną z najwcześniej odkrytych witamin w historii medycyny. Jej rola w organizmie jest bardzo ważna, by nie powiedzieć – ogromna. Oto podstawowe informacje o witaminie A.
Zadania witaminy A
Pierwsze skojarzenie, jakie może wywołać witamina A, jest związane z narządem wzroku. Jest to bardzo dobre skojarzenie. Retinol jest jednym z kluczowych związków, których potrzebują nasze oczy. Ponadto chroni on przed zaćmą i zwyrodnieniami plamki żółtej. Oto inne funkcje witaminy A:
- Bierze udział w syntezie białek i w przemianach lipidów (tłuszczów).
- Pełni rolę przeciwutleniacza (chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników).
- Poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci.
- Wspomaga układ odpornościowy.
- Wspomaga proces regeneracji komórek.
- Działa ochronnie na nabłonek skóry i błon śluzowych.
Źródła prowitaminy A
Witaminę A można znaleźć zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Retinol jest obecny m.in. w podrobach, niektórych gatunkach ryb (głównie łosoś), jajkach, mleku, serach, maśle i margarynie. Osobom, którym zależy na roślinnych źródłach witaminy A można polecić przede wszystkim: marchew, bataty, dynie, jarmuż, szpinak, botwinkę, natkę i korzeń pietruszki, koperek, różne odmiany sałat, czerwoną paprykę, sałatę, pomidory, brokuły, a także arbuz, morele, brzoskwinie, śliwki, wiśnie.
Jakie są objawy niedoboru?
Niedobór witaminy A daje o sobie znać na najróżniejsze sposoby, między innymi:
- Problemy z włosami (wypadanie, łamliwość, przedwczesne siwienie włosów).
- Zaburzenia związane ze wzrokiem (m.in. złe widzenie po zmroku, wysychanie rogówki i spojówki oka).
- Problemy ze skórą i paznokciami (np. kruche paznokcie, trądzik, wypryski).
- Częste infekcje.
- U dzieci i nastolatków – problemy ze wzrostem kości.
Co się dzieje przy nadmiarze?
Niedobór witaminy A negatywnie działa na organizm, podobnie jak jej nadmiar (hiperwitaminoza). W przypadku nadmiernego spożycia tego związku może najbardziej ucierpieć wątroba – organ może powiększyć się. Ponadto mogą pojawić bóle głowy, osłabienie, nadpobudliwość, zaburzenia wzroku, choroby skóry. Niektóre źródła donoszą, że długotrwały nadmiar witaminy A może zapoczątkowywać u palaczy proces nowotworowy.
