Nerki to jeden z najważniejszych organów w ludzkim ciele. Wspomagają detoks i filtrują zanieczyszczoną krew oraz produkty przemiany materii.
Kamienie w nerkach, najczęściej określane jako kamica nerkowa, to stałe stwardnienie lub agregacja minerałów i soli kwasowych w nerkach.
Kamienie moczowe są zazwyczaj klasyfikowane ze względu na ich umiejscowienie:
- zlokalizowane w nerce określane są jako kamica nerkowa,
- zlokalizowane w moczowodzie określane są jako kamienienie moczowe,
- zlokalizowane w pęcherzu nazywa się cystolithiasis (kamicą pęcherza).
Ponadto można je tez klasyfikować na podstawie składu chemicznego np.:
- struwity (fosforany amonowo-magnezowe),
- zawierające wapń,
- zawierające kwas moczowy.
Kamienie nerkowe różnią się od siebie wielkością. Mały kamień może bez problemu zostać wydalony przez organizm powodując niewielki ból lub w ogóle nie dając o sobie znać. Większy kamień może utknąć w drogach moczowych i powodować blokadę przepływu moczu, co jest przyczyną silnego bólu a czasem nawet krwawienia.
Przypadłość ta częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Ponadto osoby otyłe i z nadwagą są bardziej narażone na kamicę nerkową niż osoby o prawidłowej wadze.
Ludzie, którzy nie piją dostatecznych ilości wody, są również w grupie podwyższonego ryzyka. Wszystko dlatego, że ich mocz jest bardziej skoncentrowany, co sprzyja zbieraniu się osadów mineralnych w nerkach.
Drogi moczowe to system odwadniający organizm. Za jego pomocą z ciała wydalane są zbędne produkty przemiany materii oraz nadmiar wody. To także droga, dzięki której organizm wydala zakwaszające produkty.
Drogi moczowe składają się z:
- 2 nerek
- moczowodu
- pęcherza
- cewki moczowej
Nerki to parzysty organ o kształcie fasoli. Ich prawidłowa wielkość odpowiada wielkości pięści danego człowieka.
Są umiejscowione mniej więcej w okolicach środka pleców, poniżej klatki piersiowej. Pomiędzy obiema nerkami znajduje się kręgosłup.
Nerki filtrują codziennie ok. 200 litrów krwi oraz produkują od 1 do 2 litrów moczu, który składa się z odpadów przemiany materii i wody. Mocz płynie z nerek do pęcherza poprzez moczowody. Mocz jest przechowywany w pęcherzu aż do momentu oddania moczu. Kiedy pęcherz jest opróżniany, wówczas mocz wypływa przez cewkę moczową, zlokalizowaną w dolnej części pęcherza.
Kamienie nerkowe zwykle opuszczają ciało wraz ze strumieniem moczu, nie powodując zwykle żadnych objawów. Jeśli kamienie dorosną do zbyt dużej wielkości, zwykle 3 mm, mogą spowodować niedrożność moczowodu.
Niedrożność moczowodu z kolei powoduje wodonercze (wzdęcie i rozszerzenie miedniczki nerkowej i kielichów). Jest to przyczyna bardzo silnego bólu, najczęściej odczuwanego w boku (w obszarze pomiędzy żebrami a biodrami), dolnej części brzucha oraz pachwiny (stan nazywany kolką nerkową).
Niewydolność kolki może być powiązana z nudnościami, wymiotami, gorączką, krwią w moczu, ropą w moczu i bolesnym oddawaniem moczu.
Rozpoznania kamicy nerkowej dokonuje się za pomocą badania fizykalnego i wyników badań moczu. Najlepszym i najbezpieczniejszym wizualnym badaniem jest USG, w czasie którego można dokładnie określić położenie i rozmiar kamieni.
Ludzie znajdujący się w grupie podwyższonego ryzyka zapadnięcia na kamicę nerkową, to osoby chorujące na:
- Hiperkalciulie – stan, w którym wraz z moczem wydalane są duże ilości wapnia. U takich pacjentów najczęściej tworzą się kamienie wapniowe.
- Torbielowate choroby nerek – na nerkach powstają wypełnione płynem pęcherzyki.
- Nadczynność przytarczyc – stan, w którym gruczoły tarczycy wydzielają zbyt dużo hormonu powodującego wydzielanie się wapnia do krwi.
- Zakwaszenie kanalików nerkowych – inaczej kwasica. Choroba, w czasie której nerki wraz z moczem nie wydalają niebezpiecznych kwasów. Powoduje to nadmierne zakwaszenie krwi u chorej osoby.
- Cystynuria – stan, w którym mocz zawiera zbyt wysokie stężenie aminokwasu cystyny.
- Hipercsaluria – stan, w którym mocz zawiera zbyt wysokie stężenie szczawianów.
- Choroby przewlekle takiej jak cukrzyca, nadciśnienie krwi.
- Hiperurykozuria – zaburzenie metabolizmu kwasu moczowego.
- Dna moczanowa – choroba, która powoduje bolesne obrzęki stawów.
- Przewlekłe zapalenie jelita.
- Stosowanie leków moczopędnych, które bardzo szybko usuwają wodę z organizmu.
- Stosowanie leków zobojętniających opartych na wapniu.
- Stosowanie leków anty-napadowych.
- Przebyte operacje przewodu pokarmowego.
Sposobem na zapobiegnięcie kamicy nerkowej jest spożywanie dużej ilości płynów. Woda przechodząc przez nerki zabiera ze sobą odkładające się składniki mineralne. Dzięki temu, zmniejsza się tworzenie kamieni.
Odkładanie się kamieni w nerkach, to przede wszystkim objaw zakwaszenia organizmu – organizm nieprawidłowo dysponuje wtedy składnikami mineralnymi i dlatego dochodzi do odkładania się ich w nieprawidłowych miejscach.
