Gluten to mieszanina białek pochodzenia roślinnego występująca w niektórych zbożach. Dzięki glutenowi ciasto podczas wyrabiania nabiera kleistości i ciągliwości, a podczas pieczenia zatrzymywane są w nim pęcherzyki dwutlenku węgla, co sprawia, że rośnie i nabiera ono porowatej struktury.
Największą zawartość glutenu ma mąka z twardej pszenicy durum – nazwa ta kojarzy nam się z makaronami dobrej jakości. Kolejne pod względem zawartości glutenu są następujące zboża:
- żyto
- jęczmień
- owies
Dlaczego gluten cieszy się złą sławą?
Spowodowane jest to faktem, że około 1% populacji nie toleruje glutenu. Najostrzejsza forma tej dolegliwości to choroba zwana celiakią. U osób z nietolerancją glutenu niezachowywanie diety bezglutenowej powoduje uszkodzenie kosmków jelitowych. Skutkuje to pogorszeniem wchłaniania substancji odżywczych do krwiobiegu, a w efekcie niedożywienie, mimo spożywanych posiłków.
Najczęstsze objawy nietolerancji glutenu to:
- wzdęcia
- zaparcia
- gazy
- biegunka
- bolesne skurcze jelit
- uczucie ciężkości po zjedzeniu produktów mącznych
Skutki lekceważenia nietolerancji glutenu.
Jeśli osoba nietolerująca glutenu, w porę nie wykluczy z diety zawierających go produktów żywnościowych, może to spowodować rozwój chorób takich jak:
- rogowacenie mieszkowe skóry tzw. gęsia skórka – jako efekt zaburzonego wchłaniania kwasów tłuszczowych oraz witaminy A
- choroby autoimmunologiczne takie jak:
– stwardnienie rozsiane
– łuszczyca
– zapalenie tarczycy Hashimoto
– wrzodziejące zapalenie jelita grubego
– toczeń
– zapalenie stawów
- zawroty głowy i poczucie braku równowagi
- ból mięśni i stawów
- zespół policystycznych jajników
- objawy charakterystyczne dla PMS
- depresja
- lęki
- ADHD u dzieci, nadpobudliwość u dorosłych
Jak sprawdzić, czy problem nietolerancji glutenu nas dotyczy?
Aby upewnić się, że nietolerancja glutenu nas nie dotyczy, należy, na 3-4 tygodnie wykluczyć z diety produkty zawierające ten składnik, czyli przejść na tzw. dietę eliminacyjną.
Po tym czasie z powrotem zaczynamy jeść żywność zawierającą gluten. Jeśli nasze samopoczucie wyraźnie się pogorszy, to znaczy, że jedzenie produktów zawierających gluten szkodzi naszemu zdrowiu.
Na koniec warto dodać, że nietolerancja glutenu może być wrodzona lub nabyta. Dlatego trzeba obserwować reakcję organizmu na jedzenie produktów, które mogą zawierać gluten, ale nie należy też z góry zakładać, że glutenu nie tolerujemy.
