Według danych amerykańskiego Krajowego Instytutu ds. Chorób Nowotworowych (The National Cancer Institute) każdego roku w USA raka tarczycy diagnozuje się u 56 tys. osób; wśród tych przypadków większość dotyczy raka brodawkowatego, najbardziej popularnego nowotworu tego gruczołu.
U kobiet zachorowalność na raka tarczycy jest trzykrotnie większa niż u mężczyzn. Nowotwór może pojawić się w każdej grupie wiekowej, chociaż zwykle rozwija się po 30 roku życia; wraz z wiekiem pacjenta rośnie agresywność raka.
Nowotworowi tarczycy nie zawsze towarzyszą objawy charakterystyczne dla tej choroby; często pierwszym sygnałem jest guz na tarczycy.
- Krajowy Instytut ds. Chorób Nowotworowych zaleca osobom, które były poddawane naświetlaniom głowy lub szyi w dzieciństwie, wykonywanie badań lekarskich co rok, dwa, pod kątem wystąpienia raka tarczycy.
- Tarczyca wytwarza sygnały elektryczne do komunikacji z innymi organami i gruczołami, które mają duże znaczenie dla normalnego funkcjonowania metabolizmu ciała.
- Wyróżnia się cztery podstawowe typy nowotworu tarczycy: brodawkowy, pęcherzykowy, rdzeniasty i nieróżnicowany.
- Najbardziej popularnymi sygnałami i symptomami raka tarczycy są: guzek lub guz na tarczycy, który można wyczuć dotykając szyi, problemy z przełykaniem, ból gardła czy szyi, opuchnięte węzły chłonne szyi, kaszel, zmieniony głos.
- Zwykle wykonuje się badanie USG, aby potwierdzić obecność guzka i ocenić stan gruczołu.
- Najbardziej popularną formą leczenia jest wycięcie raka tarczycy tak, aby nie rozprzestrzeniał się.
- Szanse przeżycia i prognoza dla pacjentów z nowotworem tarczycy zależą od kilku czynników, w tym wieku, rozmiaru guza i przerzutów.
Co to jest tarczyca?
Tarczyca to gruczoł zlokalizowany w szyi. Budują ją dwa rodzaje komórek produkujących hormony: komórki pęcherzykowate wytwarzają hormon wpływający na tętno, temperaturę ciała i poziom energii, a komórki C produkują kalcytoninę kontrolującą poziom wapnia we krwi. Tarczyca ma kształt motyla i leży z przodu szyi poniżej krtani. Składa się z dwóch płatów oddzielonych węziną.
Zdrowa tarczyca jest odrobinę większa niż ćwierćdolarówka i nie czuć jej, gdy dotyka się skóry szyi. Opuchnięte płaty mogą wyglądać lub dawać poczucie guza w przedniej części szyi. Taki stan nazywamy wolem, którego główną przyczyną jest brak jodu w diecie.
Jakie rodzaje raka tarczycy wyróżniamy?
Guzy na tarczycy mogą być łagodne lub złośliwe. Poniżej przedstawiono główne typy nowotworu tarczycy:
- Ok. 80-90% przypadków raka tarczycy stanowią nowotwory: brodawkowy i pęcherzykowy, rozwijające się w komórkach pęcherzykowych tarczycy. Zwykle ich rozwój jest wolny i szanse wyleczenia są duże, jeżeli raka udało się wykryć odpowiednio wcześnie.
- Ok. 5-10% przypadków raka tarczycy to nowotwór rdzeniasty atakujący komórki C. Ten typ raka łatwiej kontrolować, jeżeli wykryto go i rozpoczęto leczenie zanim nastąpiły przerzuty na inne organy.
- Najrzadszym przypadkiem jest niezróżnicowany (anaplastyczny) nowotwór tarczycy rozwijający się w komórkach pęcherzykowych – ok. 1-2% przypadków. Komórki rakowe są bardzo odmiennie i trudne do rozpoznania. Ten typ nowotworu niełatwo kontrolować, ponieważ komórki rakowe namnażają się i rozprzestrzeniają bardzo szybko.
Kwasy pochodzące z diety i metabolizmu także wpływają na tarczycę niszcząc komórki w tym i innych organach, co sprawia wrażenie, że rak rozprzestrzenia się w organizmie.
Gdy komórki rakowe zostaną wykryte w pobliskich gruczołach limfatycznych, nerwach czy naczyniach krwionośnych, winić należy za to nadmiernie zakwaszający styl życia i odżywianie, a nie przerzuty nowotworu.
Obecnie medycyna uważa, że w organizmie dochodzi do przerzutów, gdzie nowe skupiska rakowe to ten sam typ guza, jak nowotwór pierwotny, zbudowany z tych samych, nieprawidłowych komórek. Na przykład: jeżeli dojdzie do przerzutów nowotworu tarczycy na płuca, komórki rakowe w płucach to komórki rakowe tarczycy.
Diagnozuje się raka tarczycy z przerzutami, a nie raka płuc. I nowotwór jest leczony jak rak tarczycy, a nie rak płuc. To taki medyczny mit. Nowotwór to choroba płynów ciała, a NIE komórek ciała. Rak to stan wywołany nadmiernym zakwaszeniem, który atakuje najsłabsze elementy organizmu, a NIE choroba o dokładnej lokalizacji, która się rozprzestrzenia.
Badania wykazały, że u osób prowadzących zakwaszający styl życia i odżywiających się w sposób naruszający równowagę kwasowo-zasadową organizmu nowotwór tarczycy rozwinie się z większym prawdopodobieństwem.
Czynnikiem ryzyka jest wszystko, co zwiększa szansę na zachorowanie na daną chorobę. Poniżej podano czynniki ryzyka dotyczące wystąpienia raka tarczycy:
- Zakwaszające promieniowanie. Osoby narażone na duże dawki promieniowania z większym prawdopodobieństwem zachorują na brodawkowego lub pęcherzykowego raka tarczycy.
- Historia rodzinna. Rdzeniasty nowotwór tarczycy związany jest z wystąpieniem zmiany w genie zwanym RET. Ten zmutowany gen może zostać przekazany dziecku. Prawie u każdej osoby z nieprawidłowym genem RET rozwija się rdzeniasty nowotwór tarczycy. Testy krwi pozwolą wykryć mutacje genu RET. Jeżeli u chorego na nowotwór wykryto nieprawidłowy gen RET, lekarz może zalecić badania pozostałym członkom rodziny.
- Wiek. Większość pacjentów chorych na raka tarczycy ma ponad 40 lat. Niezróżnicowany nowotwór tarczycy atakuje zazwyczaj seniorów powyżej 65 roku życia.
- Rasa. W USA u białych ludzi częściej diagnozuje się raka tarczycy niż u afroamerykanów ze względu na zakwaszający styl życia, jaki prowadzą ci pierwsi.
- Niedobór zasadowego jodu z soli jodowanej w diecie. Tarczyca potrzebuje jodu do prawidłowego funkcjonowania. W USA jod dodaje się do soli, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się schorzeń tarczycy. Rak tarczycy występuje rzadziej w USA niż w innych krajach, gdzie sól jodowana nie jest częścią zwykłej diety.
Większość ludzi świadomych czynników ryzyka nie choruje na raka tarczycy. Co więcej u wielu osób prowadzących zakwaszający styl życia te czynniki ryzyka nie występują. Jeżeli obawiasz się, że jesteś w grupie ryzyka, skonsultuj się z lekarzem, który zaproponuje sposoby obniżenia ryzyka i zaplanuje wizyty kontrolne.
Jakie są objawy nowotworu tarczycy?
Rak tarczycy we wczesnym stadium zwykle nie wywołuje żadnych objawów. Wraz z jego rozwojem symptomy mogą być następujące:
- guz na przedzie szyi lub obok jabłka Adama,
- chrypa lub trudności w mówieniu normalnym głosem,
- spuchnięte węzły chłonne, szczególnie w okolicy szyi,
- ból gardła lub szyi.
Te symptomy nie oznaczają raka tarczycy na 100%; takich samych objawów możemy doświadczyć przy infekcji, niezłośliwym wolu i innych schorzeniach. Osoby, które zaobserwowały u siebie powyższe symptomy, powinny niezwłocznie udać się do lekarza.
Jeżeli wystąpią objawy związane z prowadzeniem zakwaszającego stylu życia i diety, lekarz może zbadać pacjenta, przeprowadzić z nim wywiad rodzinny, zlecić badania laboratoryjne albo zdjęcia diagnostyczne tarczycy i okolic.
Badania obejmują:
- Badanie ręczne — lekarz bada szyję, tarczycę, krtań i węzły chłonne pod kątem przerostu i opuchnięcia.
- Testy krwi — lekarz sprawdza poziom tyreotropiny (TSH) we krwi. TSH jest wytwarzana przez przysadkę mózgową i stymuluje produkcję hormonu tarczycy. Ponadto też kontroluje szybkość rozwoju komórek pęcherzykowych. Jeżeli podejrzewa się rdzeniasty nowotwór tarczycy, lekarz może zlecić badania wapnia we krwi. Ponadto badania krwi pozwalają wykryć ewentualne zmiany genu RET lub wyższy poziom kalcytoniny.
- USG — urządzenie wysyła fale dźwiękowe, niesłyszalne dla ludzi, które odbijają się od tarczycy, a komputer za pomocą echa tworzy obraz organu, na podstawie którego można zaobserwować guzy, ich liczbę, wielkość, czy są stałe czy wypełnione płynem.
- Termografia — nieinwazyjny, nieradiologiczny pomiar tarczycy. Sama w sobie nie wykrywa guzów, ale przedstawia fizjologiczne dysfunkcje organu, które razem z historią choroby, badaniem ręcznym, USG i testami laboratoryjnymi ukazują szeroki obraz funkcjonowania tarczycy.
Zapisz się na badanie USG i termografię, aby zapobiec rakowi tarczycy!
