Choroby nowotworowe należą do chorób cywilizacyjnych. Co roku zbierają duże żniwo, zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Rak dla wielu osób brzmi jak wyrok, a większość z nas obawia się tej choroby. Całe szczęście w pewnym stopniu można się przed nią uchronić lub odroczyć w czasie jej rozwój.
Czynniki rakotwórcze
Rozwój chorób nowotworowych to skomplikowane i do końca jeszcze nie poznane zjawisko. Obecnie wiadomo, że ma na nie wpływ wiele czynników, m.in. indywidualne predyspozycje, czynniki genetyczne, styl życia czy też środowiskowe czynniki rakotwórcze, np. zanieczyszczenia, promieniowanie UV. Na niektóre z nich nie mamy wpływu, np. na czynniki genetyczne, jednak inne nie są poza naszym zasięgiem. Co więc można zrobić w ramach profilaktyki?
Styl życia
Według Światowej Organizacji Zdrowia styl życia ma wpływ na pojawienie się chorób (w tym nowotworów) aż w 50%. Jak więc powinien wyglądać zdrowy styl życia, który zmniejszy ryzyko rozwoju różnych schorzeń?
- Dieta. Dane statystyczne pokazują, że około 40% zachorowań na nowotwory jest związanych z niewłaściwą dietą. Jemy zbyt wiele, poza tym są to pokarmy, które na dłuższą metę szkodzą. Są to m.in.: smażone i grillowane mięsa, alkohol, produkty wysokoprzetworzone, nadmiar soli i produktów wysokotłuszczowych. Dieta antyrakowa powinna zawierać duże ilości warzyw (sprawdź najlepsze warzywa antyrakowe oraz warzywny suplement diety Alkaline 16 Greens), owoców, a także kwasy tłuszczowe omega-3 z dobrego źródła (np. oleje roślinne tłoczone na zimno). Naturalną ochroną antyrakową jest również dieta odkwaszająca organizm.
- Umiarkowana aktywność fizyczna. Ruch to zdrowie. Wszyscy o tym wiemy, jednak aż 1/3 Polaków nie podejmuje żadnej aktywności fizycznej. Całe szczęście to się powoli zmienia i coraz więcej osób wskakuje na rower, do basenu, biega lub podejmuje inną aktywność.
- Relaks i odpoczynek. Kolejna rzecz, która wydaje się banalna, lecz przy zabieganym stylu życia machamy na to ręką. Warto jednak zadbać o swój dobrostan psychiczny, regularny sen i odpoczynek. Nie jest to tylko “luksus”, ale niezbędny element zdrowego życia.
Czynniki środowiskowe
Równie duży wpływ na rozwój chorób, w tym chorób nowotworowych, mają czynniki środowiskowe. Według Światowej Organizacji Zdrowia ich wpływ szacuje się na 20%. Do czynników środowiskowych zalicza się m.in. różne substancje, promieniowanie słoneczne, wirusy, bakterie. Przed niektórymi z nich nie jesteśmy w stanie się ochronić. Ponadto świat nauki stale odkrywa co jakiś czas antyrakowe działanie różnych substancji z których na co dzień korzystamy. Wiele też jednak wiemy i warto z tej wiedzy korzystać.
I tak na przykład palenie papierów jest przyczyną aż 93% przypadków raka płuca u mężczyzn oraz 77% u kobiet powyżej 35 roku życia w Polsce. Dym tytoniowy zawiera ponad 4 tysiące związków, w tym 40 o silnym działaniu rakotwórczym. Jak się przed tym ustrzec? Najlepiej rzucić palenie lub je znacząco ograniczyć. Warto też unikać zadymionych miejsc, ponieważ osobom niepalącym dym tytoniowy również szkodzi. Innym silnym i dobrze zbadanym czynnikiem rakotwórczym jest promieniowanie UV. Przyczynia się ono do rozwoju czerniaka – złośliwego nowotworu skóry. Aby ograniczyć negatywny wpływ promieniowania, warto latem stosować kosmetyki z filtrem oraz unikać solariów. Czynniki rakotwórcze mogą być niepozorne, jak na przykład niektóre infekcje wirusowe i bakteryjne, np. Helicobacter pylori. Ignorowanie infekcji z nadzieją, że same przejdą lub niedoleczone infekcje mogą mieć negatywne konsekwencje zdrowotne, w tym mogą przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych. Warto też wspomnieć o substancjach kancerogennych w miejscu pracy. Dotyczy to zwłaszcza placów budowy, fabryk, osób mających kontakt z substancjami ropopochodnymi, czy też strażakami. Niestety, w niektórych miejscach pracy szkodliwych substancji nie da się uniknąć, dlatego należy bez względnie stosować się do zasad BHP i tego samego wymagać od pracodawcy – odpowiedniej ochrony zgodnej z przepisami.
